صورت مالی چیست ؟
صورت های مالی (Financial statement) اصلی مواردی نظیر ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت گردش وجوه نقد و یادداشتهای توضیحی است. تجزیهوتحلیل این صورتها باعث میشود مدیران شركتها، صاحبان سرمایه، بستانكاران و سرمایهگذاران بتوانند از وضع مالی گذشته، حال و آینده خود آگاه شوند.
اجزای صورت های مالی اساسی عبارت است از
صورت سود و زیان
ترازنامه
صورت جریان وجه نقد
صورت سود و زیان جامع
یادداشتهای همراه صورت های مالی، شامل خلاصهای از خط مشیهای حسابداری
ترازنامه
گزارشی است که وضعیت داراییها، بدهیها و حقوق مالکان یک شرکت (حقوق صاحبان سهام) را در یک تاریخ معین نشان میدهد. ترازنامه بهگونهای است كه میزان داراییهای یک شركت همواره برابر با مجموع بدهیها و حقوق صاحبان سهام آن است که به آن معادله اساسی حسابداری نیز میگویند.
داراییها = بدهیها + حقوق صاحبان سرمایه
از ترازنامه بهعنوان صورت وضعیت مالی نیز نامبرده میشود. ترازنامه در اصل به شما میگوید که یک شرکت چقدر دارایی دارد و چقدر بدهکار است. تفاوت بین داراییها و بدهیها، حقوق صاحبان سهام را مشخص میکند. ترازنامه تصویری از وضعیت شرکت در زمان تهیه صورت های مالی به سرمایهگذاران ارائه میدهد.
بهطورکلی اگر نسبت بدهیهای یک شرکت به داراییهای آن بالا باشد، ریسک شرکت بالا میرود، همانطور که شما هنگام قرض دادن پول به کسی که بدهی بالایی دارد، تأمل بیشتری میکنید، شرکتی که نسبت بدهی آن به داراییها بالا باشد، باید با دقت بیشتری بررسی شود.
عناصر اصلی و سهگانه ترازنامه
۱- داراییها (سمت راست ترازنامه)، ۲- بدهیها، ۳- حقوق صاحبان سهام (سمت چپ ترازنامه)
تصویر زیر نمونهای از ترازنامه مربوط به شرکت سرمایهگذاری پارس توشه است.
تامین دارایی شرکتها
داراییهای شرکت از طریق ایجاد بدهی و وام یا از طریق آورده سهامداران اعم از نقدی و غیر نقدی تأمین مالی میشوند. آن بخشی از داراییها که توسط سهامداران شرکت تأمین مالی شدهاند، در قالب حقوق صاحبان سهام طبقهبندی میشود. دقت شود که هرگونه تغییر در یک سمت ترازنامه، منجر به تغییر دیگری در سمت مقابل میشود که در نهایت حاصل جمع دو طرف با یکدیگر مساوی باقی میماند. داراییها به دو دسته داراییهای جاری و داراییهای ثابت تقسیم میشوند.
انواع دارایی
داراییها به دو دسته اصلی تقسسیم میشوند که در ادامه با آنها آشنا میشویم.
داراییهای جاری
آن دسته از داراییها هستند که قابلیت نقدشوندگی بالایی دارند، مانند موجودی نقد، سپرده بانکی، سرمایهگذاریهای کوتاهمدت، حسابها و اسناد دریافتنی، موجودی کالا، مواد و…
داراییهای ثابت
برخلاف داراییهای جاری فاقد نقدشوندگی بالا بوده و شرکت نیز تصمیمی بر نقد کردن آنها در کوتاهمدت ندارد؛ مانند ماشینآلات تولیدی، زمین، ساختمانها، اموال، وسایط نقلیه، سرمایهگذاریهای بلندمدت و… مشخصه اصلی داراییهای ثابت بهاستثنای زمین، استهلاک آنهاست و همهساله بخشی از ارزش آنها به هزینه استهلاک انتقال مییابد. در اثر استهلاک، ارزش دفتری این اقلام همهساله کاهش مییابد
انواع بدهی
بدهیها نیز همانند داراییها به دو دسته بدهی جاری و بدهی غیر جاری (بلندمدت) تقسیم میشوند. در گروه بدهی جاری آن دسته از اقلامی که دارای سررسید کمتر از یک دوره مالی هستند قرار میگیرند؛ مانند حسابها و اسناد پرداختنی، پیش دریافتها، ذخیره مالیات و…
در تصویر زیر نمونهای از صورت سود و زیان شرکت سرمایه گذاری پارس توشه براساس عملکرد 6 ماهه ارائه شده است.
استاندارد صورت های مالی چیست ؟
استاندارد حسابداری بینالمللی شمارهی یک ، صورت های مالی را الزامی و چگونگی ارائهی آنها را تعریف میکند.
مزایای صورت های مالی
تجزیه و تحلیل صورتهای مالی باعث میشود مدیران شركتها، صاحبان سرمایه، بستانكاران و سرمایهگذاران بتوانند از وضع مالی گذشته، حال و آینده شرکتهای سهامی مورد نظر خود آگاه شوند و درباره آن قضاوت كنند. به همین دلیل صورت های مالی کاربرد فراوانی در تحلیل بنیادی دارند. برای مطالعه و بررسی صورت های مالی شرکتها میتوان به سایت codal.ir مراجعه کرد. در ادامه به شرح مختصری از صورت های مالی میپردازیم.
سوالات متداول
صورت های مالی شامل چه دستههایی میشوند؟
صورت های مالی اصلی شامل مواردی نظیر ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت گردش وجوه نقد و یادداشتهای توضیحی میشوند.
ترازنامه چیست؟
گزارشی است که وضعیت داراییها، بدهیها و حقوق حقوق صاحبان سهام را در یک تاریخ معین نشان میدهد.
عموما دارایی شرکتها از چه طریقی تامین میشود؟
داراییهای شرکت از طریق ایجاد بدهی یا از طریق آورده سهامداران اعم از نقدی و غیر نقدی تأمین میشود.
بدهی به چه معناست؟
بدهیها نیز همانند داراییها به دو دسته بدهی جاری و بدهی غیر جاری (بلندمدت) تقسیم میشوند. در گروه بدهی جاری آن دسته از اقلامی که دارای سررسید کمتر از یک دوره مالی هستند قرار میگیرند. مانند حسابها و اسناد پرداختنی، پیش دریافتها، ذخیره مالیات و…
در گروه بدهیهای غیر جاری نیز کلیه بدهیهای بلندمدت شرکت که انتظار نمیرود، در طی یک دوره مالی سررسید شوند، دستهبندی میشوند، مانند ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان، تسهیلات بلندمدت و…صورت های مالی چیست ؟
از ویژگیهای اصلی صورت های مالی عبارتاند از
ارائه منصفانه
مبنای تعهدی حسابداری (در مبنای تعهدی، معاملات و سایر رویدادها در زمان وقوع و نه در زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد شناسایی و در اسناد و مدارک و حسابداری ثبت میشود و در صورت های مالی دورههای مربوطه انعکاس مییابد).
مبنای کدام فعالیت (به این معنی که صورت های مالی بر مبنای این فرض تهیه میشوند که شرکت به فعالیت خود ادامه میدهد مگر اینکه مدیریت بخواهد مجبور شود آن را منحل کند).
یکنواختی بین دورهها
اهمیت (صورت های مالی باید عاری از تحریف یا حذفهایی باشند که میتواند بر تصمیمات استفادهکنندگان صورت های مالی تاثیر بگذارد).
اطلاعات قابل مقایسه برای دورههای پیشین باید ارائه بشود.
صورت سود و زیان
بهطور کلی صورت سود و زیان به گزارش درآمدها و هزینههای یک شرکت در یک دوره زمانی خاص میپردازد. عناوین دیگری که برای صورت سود و زیان به کار میروند عبارتاند از صورت عملیات شرکت، یا صورت درآمدها. معادله سود و زیان بهصورت زیر هست:
هزینهها – درآمدها = سود (درآمد) خالص
تعریف اقلام صورت سود و زیان و تهیه صورت سود و زیان
در زیر نمایی کلی از صورت سود و زیان آورده شده که در ادامه بهتفصیل تمامی آیتمهای آن می پردازیم (تمامی اعداد فرضی است)
درآمدها (فروش)
درآمدها مبالغی هستند که از محل فروش یا ارئه خدمات یا محصولات با کسر تخفیفات در طول فعالیتهای عادی واحد تجاری کسب میشوند. حسابداری بنگاههای اقتصادی بهصورت تعهدی صورت میگیرد بدین معنا که شناسایی درآمد و هزینهبر مبنای انتقال وجه نقد نیست بلکه بر اساس یک سری معیارها و ضوابط خاص انجام میگیرد. شناخت درآمد متضمن ملاحظه این امر است که آیا شواهد کافی مبنی بر وقوع یک افزایش در خالص داراییها (حقوق صاحبان سهام) قبل از دوره مورد گزارش وجود دارد یا خیر. مبلغ دریافتی قبل از انجام کار منجر به شاخت درآمد نمیگردد زیرا تا زمانی که کار آنجا نشود، افزایش در داراییها ناشی از پیش دریافت با افزایشی مساوی در بدهیها خنثی میگردد.
بهطور مثال، حق اشتراک سالانه یک مجله ماهانه که در آغاز دوره اشتراک دریافت میشود تا زمانی که مجله تولید و ارسال نشود (تا زمانی که واحد تجاری یک بدهی به شکل تعهد ایفا نشده مبنی بر تحویل مجله یا برگشت وجه دریافتی دارد)، بهعنوان درآمد شناسایی نمیشود. برای نمونه، اگر شما کالایی را به مبلغ ۱۰۰ تومان بفروشید (کالا را تحویل دهید) و مبلغی بابت آن دریافت نکنید، همچنان ۱۰۰ تومان درآمد ثبت خواهید نمود ولی اگر مبلغ ۱۰۰ تومان را دریافت نمایید ولی کالا را تحویل نداده باشید، درآمدی ثبت نخواهد شد و شما این ۱۰۰ تومان را بهعنوان یک تعهد در قسمت بدهیهای ترازنامه (تحت عنوان پیش دریافت) ثبت مینمایید.
