قرارداد کار ساعتی چیست؟
قرارداد کار ساعتی ، به آن دسته از قراردادهای کار گفته می شود که مبنای پرداخت مزد ، بر اساس میزان ساعات کار انجام شده است . تنظیم نمونه قرارداد ساعتی نیز ، کاملا تابع ضوابط قانون کار می باشد و به همین دلیل ، در قراردادهای کار ساعتی ، علاوه بر پرداخت اضافه کاری ، عیدی و پاداش و سنوات ، حق بیمه کارگر نیز باید توسط کارفرما پرداخت شود .
قانون کار ایران ، بیان کننده احکام مربوط به روابط میان کارگران و کارفرمایان می باشد که با هدف تنظیم قواعدی در راستای حمایت از حقوق کارگران ، در سال 1369 به تصویب رسیده است . پایه اصلی بهره مندی کارگران از حقوق و مزایای پیش بینی شده در این قانون ، تنظیم قرارداد کاری دقیق ، میان طرفین می باشد .
یکی از انواع قراردادهایی که بر اساس قانون کار می توان تنظیم کرد ، قراردادهای کار ساعتی می باشد که حقوق و مزایای تعلق گرفته به کارگران ، بر اساس میزان و ساعات کار آنها تعیین می شود . به همین دلیل ، آشنایی با قرارداد کاری ساعتی ، شرایط و نحوه تنظیم آن ، سبب می شود تا کارگران و کارمندان مشمول قانون کار ، با حقوق قانونی خود ، بیشتر آشنا شده تا متضرر نشوند . همچنین ، کارفرمایان نیز ، با اطلاع از نحوه انعقاد این قرارداد ، می توانند به شکل بهتری با نیروی کاری مورد نظر ، قرارداد منعقد کنند .
به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ، قصد داریم به بررسی اینکه قرارداد کار ساعتی بر اساس قانون کار چیست ، پرداخته و نحوه تنظیم این نوع قرارداد با بیمه و بدون بیمه را شرح داده و در ادامه نیز ، نمونه pdfقرارداد کار ساعتی پاره وقت را ، برای دانلود قرار دهیم .
قرارداد کار ساعتی چیست
بر اساس قانون کار ، هنگام شروع رابطه کاری میان کارگر و کارفرما ، الزاما می بایست قرارداد کاری تنظیم شده و شرایط کاری ، در آن درج شود تا در صورت لزوم ، طرفین بتوانند به استناد این قرارداد کار ، از حمایت های قانونی ، بهره مند شود . در این میان ، قرارداد کار کتبی و شفاهی ، هر دو دارای اعتبار هستند ؛ لکن تنظیم قرارداد کتبی ، به جهت امکان اثبات آسان تر ، پیشنهاد شده است .
طبق این قانون ، بر اساس مدت زمان قرارداد کاری ، می توان انواع و اقسام قرارداد کار اعم از دائم ، موقت و کار معین را مورد شناسایی قرار داده که بر مبنای آن ، در قراردادهای کار دائم ، مدت مشخصی برای اتمام آن پیش بینی نشده ؛ اما قرارداد کار موقت ، برای امور غیر مستمر که مدت آنها مشخص و موقتی است ، مورد استفاده قرار می گیرد . قراردادهای کار معین نیز ، بابت انجام یک کار مشخص و معین استفاده می شود .
اما یکی دیگر از انواع قراردادهای کاری بر مبنای نحوه محاسبه مزد و مزایا تعلق گرفته به کارگر ، شامل قرارداد کار ساعتی ، قرارداد کار کارمزدی و قرارداد کارمزد ساعتی می باشد که ضوابط آن ، در ماده 35 قانون کار ، بیان شده است . بر اساس این ماده ، در صورتی که مزد تعلق گرفته به کارگر ، مرتبط با ساعات انجام کار باشد ، مزد ساعتی است .
اما در صورتی که مزد کارگر ، بر اساس میزان انجام کار یا محصول تولید شده باشد ، به وی کارمزد پرداخت می شود . همچنین ، در صورتی که مزد تعلق گرفته به کارگر ، بر اساس محصول تولید شده یا کار انجام شده در مدت زمان مشخص باشد ، به آن کارمزد ساعتی گفته می شود .
بر این اساس ، در پاسخ به این سوال که قرارداد کار ساعتی چیست ، باید گفت قرارداد کار ساعتی ، به آن دسته از قراردادهایی گفته می شود که کارگران ، بر اساس ساعات کاری که در آن کارگاه به کار مشغول هستند ، استحقاق دریافت مزد را دارند . فلذا دریافت مزد در این قبیل قراردادهای کاری ، وابسته به کار انجام شده یا محصول تولید شده نبوده و صرفا بر مبنای ساعات کاری است که کارگر ، در کارگاه به کار مشغول است .
نحوه تنظیم قرارداد کار ساعتی
در قسمت قبل ، توضیح دادیم که قرارداد کار ساعتی چیست . بر اساس آنچه گفته شد ، قرارداد کار ساعتی نیز ، یکی از انواع قراردادهای کار طبق قانون می باشد که معمولا در مورد مشاغل پاره وقت ، مورد استفاده قرار می گیرد و نمونه آن را در قسمت بعد ، ارائه خواهیم نمود . اما سوالی که مطرح می شود ، این است که نحوه تنظیم قرارداد کار ساعتی چگونه است ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت که برای تنظیم و یا تمدید قرارداد کار ، می بایست مشخصات دقیق طرفین ، در قرارداد کار ذکر گردیده و نوع کار یا حرفه ای که کارگر می بایست آن را انجام دهد ، تعیین شود . همچنین ، میزان حقوق و مزایای متعلق به کارگر و پاداش نیز ، باید در قرارداد تنظیم شود . از جمله دیگر مواردی که در نحوه تنظیم قرارداد کار ساعتی باید به آن توجه شود ، میزان ساعات کاری کارگر ، تعطیلات و مرخصی ها ، محل انجام کار مورد نظر و نیز ، تاریخ انعقاد قرارداد کار است .
همچنین ، لازم است که در تنظیم قراردادهای کار ساعتی ، شرایط و نحوه فسخ قرارداد کار نیز ، مشخص شود . برای تنظیم قرارداد کار ساعتی ، باید نمونه متن قرارداد کاری ، در چهار نسخه تدوین و یک نسخه از آن در اختیار کارگر و نسخه دیگر ، در اختیار کارفرما باشد . دو نسخه دیگر نیز ، نزد اداره کار محل و شورای اسلامی کار یا نماینده کارگران در آن کارگاه باشد .
علاوه بر اینها ، برای تنظیم قراردادهای کار ساعتی ، می بایست شرایط صحت قرارداد کار را نیز ، رعایت کرد . بر اساس ماده 9 قانون کار ، شرایط صحت تنظیم قراردادهای کاری از جمله کار ساعتی ، این است که موضوع قرارداد ، به صورت کامل ، تعیین شده و کار مورد تقاضا و شرایط مربوط به آن به صورت دقیق ، تعیین گردد . همچنین ، موضوع قرارداد ، باید امری مشروع باشد ؛ نه امری غیر قانونی .
همچنین ، هیچ کدام از طرفین قرارداد اعم از کارگر و کارفرما ، نباید محدودیت و ممنوعیت قانونی برای تنظیم قرارداد کاری داشته باشند که از جمله این ممنوعیت ها ، می توان به عدم اهلیت یکی از طرفین قرارداد ، پایین بودن سن کارگران ( کمتر از 15 سال ) ، سفیه یا مجنون بودن طرفین قرارداد اشاره نمود که در این شرایط ، تنظیم قرارداد کاری ، امکان پذیر نمی باشد .
لازم به ذکر است که در تنظیم قراردادهای کار ساعتی ، باید به این نکته نیز توجه داشت که ساعات کاری کارگران ، نباید از حداکثر میزان ساعات کاری تعیین شده در قانون کار ، تجاوز کند . بر اساس قانون کار ، حداکثر ساعات کاری روزانه کارگران ، 8 ساعت در طول روز و 44 ساعت در هفته می باشد که در صورت بیشتر شدن این ساعات کاری ، کارفرما موظف به پرداخت اضافه کاری به کارگر می باشد .
قرارداد کار ساعتی با بیمه
در قسمت قبل ، به توضیح این مطلب پرداختیم که قرارداد کار ساعتی چیست و نحوه تنظیم نمونه قرارداد کار ساعتی به چه صورت است و چه مواردی باید در آن قید شود . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، این است که آیا در قراردادهای کار ساعتی نیز ، به کارگران بیمه تامین اجتماعی تعلق می گیرد ؟ خوشبختانه پاسخ به این سوال مثبت است .
در واقع ، هر چند قراردادهای کار ساعتی ، از انواع قراردادهای کار موقت هستند که معمولا به صورت پاره وقت انجام می گیرند ؛ با این حال ، کارگران ، در قراردادهای کار ساعتی نیز ، مشمول حمایت های قانونی از جمله بیمه هستند . به همین دلیل ، یکی از مهم ترین مواردی که در تنظیم این نوع قراردادها باید مد نظر قرار گیرد ، بیمه کردن کارگران است .
البته ، پرداخت حق بیمه کارگران ساعتی ، با کارگرانی که به صورت تمام وقت مشغول به کار هستند ، تفاوت دارد و نحوه پرداخت حق بیمه کارگران ساعتی ، به این صورت است که کارفرما ، به ازای هر 8 ساعت کاری که کارگر انجام می دهد ، می بایست حق بیمه را محاسبه و پرداخت نماید و مثلا اگر کارگر ، به مدت 22 ساعت در هفته مشغول به کار است ، به ازای همین مدت ، حق بیمه وی پرداخت می شود .
لازم به ذکر است که علاوه بر بیمه ، سایر مزایایی که در قانون کار برای کارگران پیش بینی شده نیز ، حسب مورد و بر اساس ساعات کاری ، به کارگر تعلق می گیرد که از جمله آن ، می توان به اضافه کاری مازاد بر ساعات کاری قرارداد ، عیدی و پاداش سالانه کارگران ، حق سنوات ، مرخصی ها و مواردی از این قبیل اشاره نمود .
قرارداد کار ساعتی بدون بیمه
در قسمت قبل ، به بررسی قرارداد کار ساعتی با بیمه،نظیر قرارداد مشاوره، پرداخته و گفتیم که قراردادهای کار ساعتی نیز ، بر اساس قانون کار باید تنظیم شده و علاوه بر مزایایی همچون مرخصی ها ، سنوات ، عیدی و پاداش و غیر اینها ، کارگر از حق دریافت بیمه تامین اجتماعی نیز بهره مند می باشد . سوال دیگری که مطرح می شود ، این است که آیا تنظیم قرارداد کار ساعتی بدون بیمه نیز وجود دارد ؟
پاسخ به این سوال از این جهت اهمیت دارد که معمولا قرارداد کار ساعتی ، در مورد مشاغل پاره وقت تنظیم می شود که کارگر ، تمام ساعات کاری قانون کار را در کارگاه ، به کار مشغول نیست . لذا برخی کارفرمایان ، تمایل دارند اقدام به تنظیم قرارداد کار ساعتی بدون بیمه نمایند . اما در این خصوص ، باید گفت که مطابق ماده 148 قانون کار ، کارفرمایان کارگاه های مشمول قانون کار ، موظفند بر اساس قانون تامین اجتماعی ، اقدام به بیمه کردن کارگران خود نمایند .
از آن رو که قرارداد کار ساعتی نیز ، یکی از انواع قراردادهای تحت شمول قانون کار بوده و قواعد ذکر شده در این قانون نیز آمره هستند و طرفین ، نمی توانند برخلاف آن توافقی انجام دهند ، انعقاد قرارداد کار ساعتی بدون بیمه ، امکان پذیر نبوده و کارفرما ، می بایست الزاما اقدام به بیمه نمودن کارگر نماید ؛ در غیر این صورت ، کارگر می تواند در اداره کار ، از کارفرما شکایت کند .
دانلود pdf نمونه قرارداد کار ساعتی پاره وقت
در قسمت های قبل ، به بررسی قرارداد کار ساعتی و نحوه تنظیم آن ، پرداخته شد . اما از آن جهت که بسیاری از کارفرمایان که قصد استخدام نیروی کاری پاره وقت را دارند ، ممکن است برای تنظیم نمونه قرارداد کاری با کارگر ، دچار سردرگمی شوند ، لذا ، در این قسمت ، قصد داریم یک نمونه قرارداد کار ساعتی پاره وقت ارائه نموده و متن pdf آن را برای دانلود ، در سایت قرار دهیم .
لازم به ذکر است که کارفرمایان ، در تنظیم قرارداد کار ساعتی ، باید کلیه جوانب قانون کار را رعایت نمایند و آمره بودن حقوق کار ، سبب می شود که حتی اگر حین تنظیم قرارداد ، توافقی مبنی بر عدم تعلق بیمه به کارگر انجام شود ، این توافق دارای اعتبار نبوده و کارگر ، بتواند اقدام به شکایت از کارفرما در هیات تشخیص و حل اختلاف کارگر و کارفرما نماید .